Bir savaş uçağının gücü, sadece hızında veya manevra kabiliyetinde değil, taşıdığı silahların etkinliğinde gizlidir. Yıllardır Türk Hava Kuvvetleri'nin F-16'ları, hava-hava görevlerinde ABD menşeli AIM-9 Sidewinder ve AIM-120 AMRAAM gibi son derece yetenekli füzeleri kullandı. Ancak bu durum, stratejik bir bağımlılığı da beraberinde getiriyordu: Olası bir ambargoda veya siyasi krizde, hava gücümüzün "pençeleri" bir anda körelebilirdi. İşte bu kritik bağımlılığı ortadan kaldırmak ve Türkiye'ye gökyüzünde tam bağımsızlık kazandırmak amacıyla başlatılan vizyoner projenin adı GÖKTUĞ'dur.
TÜBİTAK Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE) tarafından yürütülen GÖKTUĞ projesi, Türkiye'nin ilk milli hava-hava füzeleri olan Bozdoğan ve Gökdoğan'ı ortaya çıkardı. Peki, bu füzeleri geliştirmek neden bu kadar zordu ve Türkiye bu teknolojik eşiği nasıl aştı?
Hava-hava füzeleri, savunma sanayisinin en karmaşık ve en zorlu teknolojilerinden biridir. Ses hızının katbekat üzerine çıkan hızlarda, aşırı G kuvvetleri altında manevra yapan hedefleri vurabilmek için minyatür bir alana inanılmaz bir teknoloji sığdırmak gerekir:
Arayıcı Başlık (Seeker): Füzenin "gözü"dür ve hedefini bulmasını sağlar.
Güdüm Sistemi: Arayıcıdan gelen veriyi işleyerek füzeyi hedefe yönlendiren "beyin"dir.
Harp Başlığı: Hedefi imha eden patlayıcı kısımdır.
Roket Motoru: Füzenin itki gücünü sağlar.
Bu teknolojilerin herhangi birinde dışa bağımlı olmak, hava gücünüzün kontrolünü başka bir ülkeye teslim etmek anlamına gelir. GÖKTUĞ projesi, bu kontrolü tamamen milli iradeye alma hedefiyle doğdu.
GÖKTUĞ projesinin ilk ürünlerinden biri olan Bozdoğan, it dalaşı (dogfight) olarak bilinen yakın mesafeli hava muharebeleri için geliştirildi. ABD yapımı AIM-9 Sidewinder füzesinin muadili olan Bozdoğan, "Görüş İçi Hava-Hava Füzesi" (Within Visual Range - WVR) sınıfındadır.
Bozdoğan'ı Üstün Kılan Teknolojiler:
Görüntüleyici Kızılötesi Arayıcı Başlık (IIR): Geleneksel ısı güdümlü füzelerden farklı olarak Bozdoğan, hedefin sadece motor ısısına değil, gövdesinden yayılan ısı haritasına, yani "görüntüsüne" kilitlenir. Bu, düşman uçağının attığı ısı tuzaklarına (flare) karşı aldanma olasılığını büyük ölçüde azaltır ve hedefe kilitlenme oranını artırır.
Yüksek İt Vektör Kontrolü: Bozdoğan, olağanüstü bir manevra kabiliyetine sahiptir. Bu sayede, çok keskin dönüşler yapan düşman uçaklarını dahi takip edebilir.
Kaska Monteli Nişangah Uyumu: Pilotun sadece baktığı yöne füzeyi kilitleyebilmesi (yüksek sapma açısı), klasik it dalaşı kurallarını bozan devrimci bir yetenektir.
Başarıyla tamamlanan testlerde, F-16'lardan ateşlenen Bozdoğan füzeleri, hedefleri tam isabetle vurarak operasyonel olgunluğa ulaştığını kanıtlamıştır.
Projenin diğer ve daha stratejik üyesi olan Gökdoğan ise "Görüş Ötesi Hava-Hava Füzesi" (Beyond Visual Range - BVR) sınıfında, ABD yapımı AIM-120 AMRAAM'ın muadilidir. Gökdoğan, pilotun hedefi görmediği, sadece radar ekranında tespit ettiği onarca kilometre uzaktaki hedefleri vurmak için tasarlanmıştır.
Gökdoğan'ı Stratejik Yapan Teknolojiler:
Aktif Radar (AR) Arayıcı Başlık: Gökdoğan, fırlatıldıktan sonra belirli bir aşamaya kadar uçaktan aldığı radar verileriyle ilerler (ataletsel güdüm). Hedefe yaklaştığında ise kendi burnundaki minyatür AESA radarı çalıştırarak hedefi kendisi "aydınlatır" ve kilitlenir. Bu "at-unut" (fire-and-forget) özelliği, pilota füzeyi ateşledikten sonra bölgeden uzaklaşma veya yeni hedeflere yönelme imkanı tanır.
Veri Bağı (Data-link): Uçak ile füze arasında sürekli bir iletişim vardır. Bu sayede, fırlatıldıktan sonra bile hedefin pozisyonu güncellenerek füzenin vuruş olasılığı en üst düzeye çıkarılır.
Katı Hal Yakıtlı Roket Motoru: Gökdoğan'a uzun menzil ve yüksek hız kazandıran gelişmiş bir motor teknolojisine sahiptir.
Gökdoğan'ın da testleri başarıyla tamamlanmış ve Türk Hava Kuvvetleri'nin envanterine girmeye başlamıştır. Bu, Türkiye'nin hava hakimiyeti kurma yeteneğinde bir devrim niteliğindedir.
GÖKTUĞ projesi ve onun meyveleri olan Bozdoğan ile Gökdoğan, Türkiye'nin savunma sanayisindeki kararlılığının ve mühendislik dehasının en parlak örneklerindendir. Artık Türk jetleri, sadece kendi gövdeleriyle değil, kendi beyinleri ve pençeleriyle uçmaktadır. Bu başarı, Milli Muharip Uçak KAAN ve HÜRJET gibi platformların da ana hava-hava silahlarını oluşturacak olması nedeniyle stratejik önemini katbekat artırmaktadır. Bozdoğan ve Gökdoğan sayesinde "Gök Vatan," artık her zamankinden daha güvende ve daha bağımsızdır.
