İstanbul, Türkiye – 12 Haziran 2025 – Metal eklemeli imalat (3D baskı) genellikle bir yapı haznesinin içinde, sıfırdan inşa edilen hassas ve karmaşık parçalarla anılır. Ancak endüstrinin ihtiyaçları her zaman bu ölçekle sınırlı değildir. Metrelerce büyüklükte bir uçak parçasına veya hasar görmüş milyon dolarlık bir kalıbı hayata döndürmeye ne dersiniz? İşte bu noktada, eklemeli imalatın endüstriyel devi DED (Directed Energy Deposition - Yönlendirilmiş Enerji Biriktirme) teknolojisi sahneye çıkar.
DED, sadece sıfırdan üretim yapmakla kalmaz, aynı zamanda mevcut parçalara "ekleme" yaparak onarım ve iyileştirme felsefesini benimser. Bu blog yazısında, DED teknolojisinin bu iki güçlü yüzünü – Büyük Parça Üretimi ve Yüksek Değerli Parça Tamiri – ve bu alanlarda endüstriyi nasıl dönüştürdüğünü inceliyoruz.
DED'in çalışma prensibi, bir kaynak torcuna benzer. Bir nozul, hem enerji kaynağını (genellikle lazer veya elektrik arkı) hem de yapı malzemesini (metal tozu veya tel) aynı anda bir odak noktasına yönlendirir. Malzeme, odak noktasına ulaştığı anda erir ve altındaki yüzeye kaynar. Bu nozulun çok eksenli bir robotik kol ile hareket ettirilmesi, DED'e neredeyse sınırsız bir hareket ve yapı hacmi kazandırır. Bu temel prensip, onu iki ana uygulama için mükemmel kılar.
Toz yataklı sistemler (LPBF gibi), makinenin yapı haznesinin boyutlarıyla sınırlıdır. DED ise bu sınırları ortadan kaldırır. Özellikle WAAM (Wire Arc Additive Manufacturing - Tel Ark Eklemeli İmalat) adı verilen DED türü, bu alanda bir devrim yaratmaktadır.
Bu teknoloji ile üretilen parçalar, "nete yakın şekil" (near-net shape) olarak adlandırılır. Yani, yüzeyleri pürüzlüdür ve nihai toleranslara ulaşmak için sonradan talaşlı imalat (CNC işleme) gerektirirler. Ancak, devasa bir metal bloktan %90'ını yontmak yerine, sadece son şekli vermek için %10'luk bir işleme yapmak, muazzam bir malzeme ve zaman tasarrufu sağlar.
Bu, DED'in en ekonomik ve sürdürülebilir değer önerisidir. Yüksek değerli, kritik endüstriyel parçalar zamanla aşınır, çatlar veya hasar görür. Geleneksel olarak bu parçalar ya hurdaya çıkarılır ya da çok pahalı ve uzun süren tamir süreçlerinden geçer.
DED teknolojisi, eklemeli imalatın sadece küçük ve karmaşık parçalar için olmadığını kanıtlar niteliktedir. Bir yanda metrelerce büyüklükte yapılar inşa ederek imalatın sınırlarını zorlarken, diğer yanda mevcut parçalara yeni bir hayat vererek sürdürülebilir ve ekonomik çözümler sunar. İster devasa bir yapıya, ister onarılması gereken kritik bir parçaya ihtiyacınız olsun, DED teknolojisi endüstriyel ölçekte esneklik ve güç sunan vazgeçilmez bir araçtır.
