Savunma sanayisinde "görünmezlik" denildiğinde akla ilk gelen şey genellikle siya, mat bir boyadır. Ancak modern radar teknolojileri geliştikçe, sadece yüzeye sürülen bir boya (RAM - Radar Absorbing Material) yeterli olmamaya başladı. Boyalar ağırdır, zamanla dökülür ve bakım gerektirir.
İHA ve SİHA mühendisliğinde yeni trend, **"Yapısal Stealth"**tir. Yani uçağı görünmez yapan şey üzerindeki boya değil, uçağın kendisidir. Kanatları, gövdesi ve iskeleti, hem yük taşıyan birer çelik kadar sağlam, hem de radar dalgalarını yutan birer sünger kadar emicidir.
Bu yazımızda, Radar Soğurucu Yapılar (RAS) olarak bilinen bu kompozit teknolojisini ve İHA'ları nasıl hafifletirken hayaletleştirdiğini inceliyoruz.
Geleneksel yöntemde, bir uçak alüminyum veya karbon fiberden yapılır, sonra üzerine radar emici boya sürülürdü. Bu, "ekstra ağırlık" demektir. Yapısal Stealth teknolojisinde ise, gövdeyi oluşturan kompozit malzemenin içine (reçinesine veya fiber dokusuna) radar emici nano parçacıklar, üretim aşamasında eklenir.
Böylece malzeme iki görevi aynı anda yapar:
Yapısal Görev: Aerodinamik yükleri ve motor titreşimini taşır.
Elektromanyetik Görev: Radar dalgalarını sönümler.
Yapısal stealth malzemeler genellikle "Sandviç Kompozitler" şeklinde tasarlanır. Bu yapı, radar dalgalarını tuzağa düşürmek için fiziksel geometriyi kullanır.
En dış katman, radar dalgalarının belirli frekanslarını içeri alacak, diğerlerini ise saptıracak şekilde tasarlanmış ince bir kompozit deridir. Bu katman genellikle Cam Elyafı (Fiberglass) veya Kuvars bazlıdır çünkü bunlar radar dalgalarına karşı şeffaftır (Dalga çarpıp geri dönmez, içeri girer).
Sandviçin ortasında, arı peteğine benzeyen altıgen boşluklu bir yapı bulunur. Bu yapı, İHA'nın hafif ve sağlam olmasını sağlayan kısımdır.
Stealth Sırrı: Bu peteklerin içi boş bırakılmaz; içleri Karbon Nanotüp veya Karbon Siyahı emdirilmiş özel köpüklerle doldurulur veya petek duvarları radar emici solüsyonlarla kaplanır.
Tuzaklama: İçeri giren radar dalgası, bu petek odacıklarının içinde defalarca seker (yansır). Her sekmede duvardaki nano malzemeler dalganın enerjisini emer ve ısıya dönüştürür. Dalga enerjisi bitene kadar bu labirentten çıkamaz.
En alt katmanda, genellikle Karbon Fiber gibi iletken bir tabaka bulunur. Eğer dalga hala sönümlenmediyse, buradan geri yansıtılarak tekrar "Bal Peteği" tuzağına gönderilir.
Yapısal stealth kompozitlerde sıradan plastikler kullanılmaz. İşte işin mutfağındaki malzemeler:
Karbon Nanotüp (CNT) Takviyeli Reçineler: Epoksi matrisin içine CNT eklendiğinde, malzeme hem mekanik olarak güçlenir hem de dielektrik özellikleri (radar emiş gücü) ayarlanabilir hale gelir.
Silikon Karbür (SiC) Fiberler: Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır. Motor çevresindeki yapısal parçalarda kullanılır. Hem ısıyı yönetir hem de radar dalgalarını sönümler.
Poliimid Köpükler: Bal peteği yapılarının içini doldurmak için kullanılan, ultra hafif ve radar sönümleyici özelliği kazandırılmış köpüklerdir.
Ağırlık Tasarrufu: İHA'lar için her gram önemlidir. Ekstra boya katmanı yerine gövdenin kendisinin emici olması, toplam ağırlığı %10-15 oranında düşürebilir. Bu da daha fazla yakıt veya mühimmat demektir.
Bakım Gerektirmez: Boyalar zamanla çatlar, soyulur ve her uçuş sonrası kontrol edilmelidir. Yapısal stealth malzemeler ise gövdenin bir parçası olduğu için soyulmaz. Ömürlüktür.
Geniş Bant Sönümleme: Bal peteği yapısının derinliği ve geometrisi ayarlanarak, çok geniş bir frekans aralığındaki (X, Ku, Ka bantları) radarlara karşı görünmezlik sağlanabilir.
Türkiye'nin İHA ve SİHA ligindeki başarısı, artık sadece aerodinamik tasarımla değil, malzeme bilimiyle de ölçülüyor. Bir İHA'yı "yapısal olarak" görünmez kılmak, onu sadece bir uçak değil, uçan bir "ileri teknoloji laboratuvarı" haline getirir. Nanokar gibi firmaların geliştirdiği nano katkılı reçineler ve prepregler (önceden reçine emdirilmiş kumaşlar), bu yapısal dönüşümün temel taşlarıdır.
