Modern savaşlarda gökyüzünü kontrol edemeyen, hayati tesislerini ve askeri birliklerini hava tehditlerine karşı koruyamayan bir ülkenin başarılı olma şansı yoktur. Uçaklar, helikopterler, seyir füzeleri ve son yılların en büyük tehdidi olan kamikaze dronlar (İHA'lar), bir ülkenin savunmasını en zayıf anında vurabilir. İşte bu yüzden, farklı irtifa ve menzillerdeki tehditlere karşı katman katman bir koruma sağlayan "Milli Hava Savunma Şemsiyesi" kurmak, Türkiye için bir tercihten öte stratejik bir zorunluluktu.
Bu zorunluluğun cevabı, ASELSAN ve ROKETSAN gibi savunma sanayii devlerimizin geliştirdiği KORKUT, HİSAR ve SİPER sistemlerinde gizli. Peki, bu katmanlı savunma mimarisi nedir ve bu milli sistemler gökyüzü kalemizi nasıl koruyor?
Hiçbir tekil hava savunma sistemi, tüm tehditlere karşı tek başına etkili olamaz. Bir balistik füzeyi vuran sistemle, alçaktan uçan bir kamikaze dronu vuran sistem farklıdır. Katmanlı hava savunma, bir soğan gibi, farklı katmanlardan oluşan bir koruma ağıdır:
Çok Alçak İrtifa (VSHORAD): Yere en yakın katmandır. Dronlar, seyir füzeleri ve helikopterler gibi hedeflere karşı son bir savunma hattı (point defense) oluşturur.
Alçak İrtifa (SHORAD): Askeri birliklerin ve konvoyların korunması için mobil, alçak irtifa koruması sağlar.
Orta İrtifa (MRAD): Stratejik tesislerin (askeri üsler, rafineriler, komuta merkezleri) daha geniş bir alanda korunmasını sağlar.
Yüksek İrtifa / Uzun Menzil (HIMARS/LRAD): Ülkenin genelini koruyan, balistik füzeler ve stratejik bombardıman uçakları gibi en üst düzey tehditlere karşı bir "bölge savunması" (area defense) kalkanı oluşturur.
Türkiye, bu mimarinin her bir katmanını milli sistemlerle ilmek ilmek dokumaktadır.
Katman: Çok Alçak İrtifa Hava Savunması
Görevi: Seyir füzeleri, İHA'lar, helikopterler ve uçaklara karşı askeri birliklerin ve hareketli unsurların korunması.
ASELSAN tarafından geliştirilen KORKUT, paletli zırhlı araç üzerine kurulu, kendi kendini yönetebilen bir namlulu hava savunma sistemidir. Üç adet Silah Sistemi Aracı (SSA) ve bir adet Komuta Kontrol Aracı'ndan (KKA) oluşur. KKA, üzerindeki 3 boyutlu arama radarı ile tehdidi tespit eder ve en uygun SSA'ya hedefin bilgilerini gönderir.
KORKUT'un en ölümcül yanı ise kullandığı 35 mm Parçacıklı Mühimmat (ATOM)'dur. Bu akıllı mühimmat, hedefin önünde, tam olması gereken yerde patlayarak yüzlerce küçük volfram parçacığından oluşan bir "çelik yağmuru" bulutu yaratır. Bu sayede, füzeyi doğrudan vurmak yerine, hedefin bu parçacık bulutunun içinden geçmesi yeterlidir. Bu, seyir füzeleri gibi hızlı ve küçük hedeflere karşı vuruş olasılığını dramatik şekilde artırır.
Katman: Alçak ve Orta İrtifa Hava Savunması
Görevi: Askeri üsler, limanlar, tesisler ve zırhlı birliklerin korunması.
ROKETSAN ve ASELSAN iş birliğiyle geliştirilen HİSAR ailesi, füzeye dayalı bir savunma hattı oluşturur. Bu aile, iki ana üyeden oluşur:
HİSAR-A+ (Alçak İrtifa): Yaklaşık 15 km menzile sahip olan bu sistem, genellikle tekerlekli veya paletli platformlar üzerinde taşınarak zırhlı birliklerle birlikte hareket eder ve onlara mobil bir koruma sağlar. Kızılötesi Görüntüleyici (IIR) arayıcı başlığa sahip füzesi, yüksek isabet oranı sunar.
HİSAR-O+ (Orta İrtifa): Yaklaşık 25+ km menzili ve daha yüksek irtifa yeteneği ile sabit tesisler ve stratejik bölgeler için daha geniş bir koruma şemsiyesi oluşturur. Gelişmiş çift darbeli motoru ve RF (Radyo Frekans) arayıcı başlığı sayesinde daha zorlu hedeflere karşı etkilidir.
HİSAR sistemlerinin en büyük avantajı, modüler yapısı ve dikey atım kabiliyetidir. Bu sayede, 360 derece koruma sağlar ve farklı platformlara (gemiler gibi - HİSAR-D RF) kolayca entegre edilebilir.
Katman: Yüksek İrtifa / Uzun Menzil
Görevi: Ülke çapında stratejik bölge savunması, balistik füze ve uzun menzilli tehditlere karşı koruma.
Türkiye'nin hava savunma şemsiyesinin en üst ve en stratejik katmanını SİPER projesi oluşturmaktadır. ASELSAN, ROKETSAN ve TÜBİTAK SAGE ortaklığında yürütülen bu proje, 100 kilometreyi aşan menzillere sahip füzeler geliştirerek Türkiye'yi bu alanda dünyanın sayılı ülkelerinden biri yapmayı hedeflemektedir.
Başarıyla devam eden test atışlarında SİPER, çok yüksek irtifa ve uzun menzildeki hedefleri vurma yeteneğini kanıtlamıştır. Proje tamamlandığında ve farklı menzillerdeki Blok füzeleri (Blok-I, Blok-II vb.) envantere girdiğinde, Türkiye artık hava sahasının güvenliği için yabancı sistemlere olan bağımlılığını stratejik seviyede ortadan kaldırmış olacaktır.
KORKUT'un namlulu savunmasından, HİSAR'ın katmanlı füze kalkanına ve SİPER'in stratejik menziline uzanan bu yolculuk, Türkiye'nin milli teknoloji hamlesindeki kararlılığının ve mühendislik kabiliyetinin bir özetidir. Bu sistemler, tek başlarına birer silahtan çok daha fazlasıdır; birbiriyle konuşan, entegre bir şekilde çalışan ve "Gök Vatan"ı her türlü tehdide karşı 7/24 korumak üzere tasarlanmış milli bir savunma mimarisinin temel taşlarıdır. Bu şemsiye tamamlandığında, Türkiye'nin gökyüzü her zamankinden daha güvenli olacaktır.
