Modern hava harbinde en pahalı şey uçak değil, uçağın "görülmemesidir". Radar Kesit Alanını (RCS) düşüren Radar Emici Malzemeler (RAM), litre başına fiyatıyla bazen sıvı altından bile daha değerli hale gelebilmektedir.
Bir hobi drone'unu kaplamak ile stratejik bir SİHA'yı (Silahlı İnsansız Hava Aracı) kaplamak arasındaki maliyet uçurumu nedir? Bu yazımızda, İHA stealth kaplama fiyatlarını belirleyen faktörleri ve pazar tahminlerini inceliyoruz.
Sıradan bir havacılık boyasının litresi 50-100 dolar seviyelerindeyken, stealth kaplamaların fiyatını artıran unsurlar şunlardır:
Hammadde Maliyeti: Nanotüpler, grafen veya özel sentezlenmiş manyetik ferritler, standart pigmentlerden binlerce kat daha pahalıdır.
Sentezleme Süreci: Bu malzemeler "karıştır ve sür" mantığıyla çalışmaz. Laboratuvar ortamında homojen dağılım (dispersiyon) gerektirir.
Uygulama Teknolojisi: İnsan eliyle sürülen boya kalınlık farkı yaratır. Stealth kaplama, mikron hassasiyetinde robotik kollarla uygulanmalıdır. Bu da yatırım maliyetini artırır.
Savunma sanayisinde net rakamlar "gizli" olsa da, endüstriyel raporlar ve hammadde fiyatları üzerinden bir projeksiyon yapmak mümkündür.
En eski ve en "ağır" teknolojidir. Genellikle eğitim amaçlı İHA'larda veya tam görünmezlik gerekmeyen durumlarda kullanılır.
Malzeme: Demir oksit partikülleri.
Tahmini Maliyet: Litre başına 200 $ - 500 $ aralığındadır.
Dezavantajı: Ucuzdur ama ağırdır. İHA'nın menzilini ve faydalı yük kapasitesini ciddi oranda düşürür.
Modern İHA'ların standart kaplaması haline gelmektedir. Hem yapısal sağlamlık verir hem de radar dalgalarını emer.
Malzeme: Karbon emdirilmiş köpükler ve özel polimerler.
Tahmini Maliyet: Kilogram başına 1.500 $ - 3.000 $ aralığında değişir.
Performans: Fiyat/Performans oranı en yüksek olan gruptur. Ağırlık sorunu minimumdur.
"Gerçek" hayalet teknolojisi. Karbon Nanotüpler (CNT) ve Grafen gibi malzemeler kullanılır.
Malzeme: Çok duvarlı karbon nanotüpler, grafen oksit hibritleri.
Tahmini Maliyet: Bu malzemelerin saf hallerinin gramı bile yüzlerce dolar olabilir. Bitmiş, uygulanabilir bir stealth kaplamanın litresi 10.000 $ üzerine çıkabilir.
Özellik: Ultra hafiftir ve geniş bant (broadband) radar sönümleme sağlar. Genellikle İHA'nın tamamı değil, kanat hücum kenarları gibi kritik bölgeleri kaplanır.
Stealth boyayı satın almak maliyetin sadece yarısıdır.
Yüzey Hazırlığı: İHA yüzeyi atomik seviyede pürüzsüz olmalıdır. En ufak bir pürüz, radarda bir "fener" gibi parlar.
Robotik Sprey: Kaplama kalınlığı her noktada eşit olmalıdır. Bunu sağlayacak robotik boyama tesislerinin kurulumu milyonlarca dolar tutar.
Bakım: Stealth boyalar hassastır. Yağmur, dolu veya güneş ışığı (UV) performanslarını düşürür. Her görevden sonra özel ölçüm cihazlarıyla kontrol edilmeleri ve gerekirse yamanmaları gerekir. Bu da operasyonel maliyeti (OPEX) artırır.
5 milyon dolarlık bir SİHA'yı korumak için 50.000 dolarlık boya harcamak mantıklı mıdır? Kesinlikle.
Hayatta Kalma: Düşman hava savunma sistemine girmeden imha edilen bir İHA'nın maliyeti, boya maliyetinden çok daha yüksektir.
Görev Başarısı: Görünmezlik, düşmana daha çok yaklaşmayı ve mühimmatı daha isabetli kullanmayı sağlar.
Nanoteknoloji üretim yöntemleri geliştikçe (örneğin grafen üretiminin ucuzlamasıyla), stealth kaplamaların fiyatları da düşüş eğilimindedir. Yakın gelecekte, sivil havacılıkta bile elektromanyetik kirliliği önlemek için bu kaplamaların standart hale geldiğini görebiliriz. Ancak bugün için görünmezlik, hala "lüks" ve stratejik bir yatırımdır.
Stealth boyayı nereden satın alabilirim? Askeri sınıf RAM (Radar Absorbent Material) boyalar ihracat denetimine tabidir ve sivil son kullanıcıya satılmaz. Ancak EMI kalkanlama amaçlı düşük seviye iletken boyalar elektronik malzeme tedarikçilerinden bulunabilir.
Bu boyalar arabalara sürülürse polis radarından kaçar mı? Hayır. Polis radarları (LIDAR veya Doppler) farklı prensiplerle ve çok yakın mesafeden çalışır. Ayrıca stealth boyalar mat ve pürüzlüdür, arabanın estetiğini bozar.
En pahalı stealth malzemesi hangisidir? Metamalzemeler. Doğada bulunmayan, laboratuvarda atom atom işlenen bu yapılar, şu an için paha biçilemez seviyede olup sadece prototip aşamasındadır.
