Bir ülkenin savunma sanayii için en kritik bağımsızlık göstergelerinden biri, ana platformlarının güç grubunu, yani motor ve aktarma sistemlerini kendi imkanlarıyla üretebilme yeteneğidir. Uzun yıllar boyunca, Türkiye, Altay ana muharebe tankı ve Gökbey genel maksat helikopteri gibi stratejik projelerde yurt dışından motor tedariki konusunda zorluklar yaşadı. Bu "güç grubu sorunu", projelerin zamanlamasını ve ihracat potansiyelini doğrudan etkileyen bir kısıtlama olarak öne çıktı. Ancak, son yıllarda BATU ve TEI-TS1400 gibi milli motor projeleriyle bu sorun aşılmaya başlandı. Bu blog yazısında, Türkiye'nin savunma sanayii için hayati öneme sahip bu iki projenin detaylarına ve sağladığı stratejik faydalara yakından bakacağız.
Tank ve helikopter motorları gibi stratejik bileşenlerin yurt dışından tedariki, genellikle çeşitli siyasi ve ekonomik şartlara bağlıdır. Tedarikçi ülkeler, motor satışını siyasi ilişkilerine göre kısıtlayabilir, ambargo uygulayabilir veya teknoloji transferini engelleyebilir. Bu durum, bir projenin seri üretim aşamasına geçmesini imkansız hale getirebilir. Türkiye, bu engellerle karşılaştığında, savunma sanayiindeki asıl amacının sadece platformları üretmek değil, aynı zamanda onları çalıştıran temel teknolojileri de geliştirmek olduğunu bir kez daha anladı. Bu bilinçle, BMC Power ve TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) gibi firmaların öncülüğünde milli motor projeleri hız kazandı.
BATU güç grubu, Altay ana muharebe tankı için özel olarak geliştirilen, 1500 beygir gücünde bir dizel motor ve otomatik bir güç aktarım sisteminden oluşan entegre bir pakettir. Altay tankının seri üretimi için hayati öneme sahip olan bu proje, yurt dışı tedarik kısıtlamaları nedeniyle tankın seri üretimini engelleyen en büyük sorunu çözmeyi hedeflemektedir.
Teknolojik Bağımsızlık: BATU'nun başarılı bir şekilde geliştirilmesi, Türkiye'nin ağır sınıf bir ana muharebe tankını tüm bileşenleriyle yerli ve milli olarak üretebilme yeteneğini kanıtlamaktadır. Bu, Altay tankının ihracat potansiyelini de ciddi oranda artırmaktadır.
Yüksek Performans: Geliştirilen tank motoru, Altay'ın zorlu arazi koşullarında yüksek hareket kabiliyeti ve sürati koruyabilmesi için gerekli gücü ve torku sağlamaktadır. Projenin test süreçleri başarıyla devam etmektedir.
TEI-TS1400, TUSAŞ'ın genel maksat helikopteri Gökbey'e güç vermek için TEI tarafından geliştirilen 1400 shp (şaft beygir gücü) gücünde bir turboshaft motordur. Bu motor, Türkiye'nin ilk milli helikopter motoru unvanına sahiptir ve havacılık motorları alanında yeni bir dönemin kapılarını aralamaktadır.
Milli Helikopter Motoru: TEI-TS1400'ün geliştirilmesiyle Gökbey helikopteri, tamamen yerli motoruyla uçabilecek ve dışa bağımlılığı ortadan kaldıracaktır. Bu durum, helikopterin seri üretim ve ihracat süreçlerinde büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Geleceğe Yönelik Yatırım: TEI-TS1400 projesinden elde edilen bilgi birikimi ve tecrübe, gelecekte daha büyük ve daha güçlü turbofan veya turboprop motorların geliştirilmesi için temel oluşturmaktadır. Bu, Türkiye'nin havacılık motorları alanındaki Ar-Ge kabiliyetlerini sürekli olarak geliştirmesini sağlamaktadır.
BATU ve TEI-TS1400 projeleri, Türkiye'nin sadece platform üreten bir ülke olmaktan çıkıp, bu platformlara güç veren kritik sistemleri de tasarlayıp üretebilen bir güç haline geldiğinin en somut kanıtlarıdır. Bu milli motor projeleri, sadece teknik bir başarı değil, aynı zamanda teknolojik bağımsızlık ve savunmada yerlilik hedeflerinin somut birer göstergesidir. Bu çabalar, gelecekte Türkiye'nin kendi savaş uçağı, yeni nesil zırhlı araçları ve çeşitli insansız sistemleri için motor ihtiyaçlarını da kendi bünyesinde karşılayabileceği güçlü bir altyapının temelini atmaktadır. Türkiye, artık platformlarının kalbini de kendi elleriyle üretmenin gururunu yaşamaktadır.
