3D Yazıcı Terimleri Sözlüğü (A'dan Z'ye)

3D Yazıcı Terimleri Sözlüğü (A'dan Z'ye)

3D baskı dünyasına adım attığınızda, kendinizi bir anda yepyeni bir dilin içinde bulabilirsiniz. FDM'den SLA'ya, infill'den retraction'a kadar kulağa yabancı gelen onlarca terim, başlangıçta gözünüzü korkutabilir. Ama endişelenmeyin! Bu teknolojiye hakim olmanın ilk adımı, onun dilini anlamaktır.

Bu amaçla, en temelden en tekniğine kadar bilmeniz gereken tüm önemli terimleri sizin için bir araya getirdiğimiz bir "3D Yazıcı Terimleri Sözlüğü" hazırladık. Bu rehberi bir kaynak olarak kullanabilir ve ihtiyaç duyduğunuzda hızlıca göz atabilirsiniz.

A

• ABS (Akrilonitril Bütadien Stiren): Yüksek dayanıklılığa ve sıcaklık direncine sahip, yaygın olarak kullanılan bir termoplastik filament. LEGO parçaları bu malzemeden üretilir.
• Açık Kaynak (Open Source): Tasarım ve kodlarının herkes tarafından serbestçe kullanılmasına, değiştirilmesine ve dağıtılmasına izin verilen yazılım veya donanım. RepRap projesi sayesinde birçok 3D yazıcı açık kaynaklıdır.
• Adhesion (Yapışma): Baskının ilk katmanının baskı tablasına tutunma kabiliyeti. İyi bir yapışma, baskının başarılı olması için kritiktir.

B

• Bed Leveling (Tabla Kalibrasyonu): Nozzle ucunun baskı tablasının her noktasına eşit uzaklıkta olmasını sağlama işlemi. Düzgün bir ilk katman için hayati önem taşır.
• Bioprinting (Biyobaskı): Canlı hücreleri ve biyo-materyalleri kullanarak doku ve organ gibi biyolojik yapılar oluşturma teknolojisi.
• Bowden Extruder: Extruder motorunun yazıcının kasasına monte edildiği ve filamenti uzun bir PTFE tüp aracılığıyla hotend'e ittiği sistem. Daha hafif bir baskı kafası sağlar.
• Brim (Kenarlık): Modelin ilk katmanının etrafına basılan, tabana yapışmayı artıran ve kalkmayı (warping) önleyen tek katmanlı bir çerçeve. Baskı bittiğinde modelden ayrılır.

C-Ç

• CAD (Computer-Aided Design / Bilgisayar Destekli Tasarım): 3D modellerin bilgisayar yazılımları kullanılarak tasarlanması, değiştirilmesi ve analiz edilmesi süreci.
• Çarpılma (Warping): Baskı sırasında malzemenin soğurken büzüşmesi nedeniyle modelin köşelerinin baskı tablasından yukarı doğru kalkması sorunu.
• Çıkıntı (Overhang): Bir önceki katman tarafından tam olarak desteklenmeyen, havada duran model kısımları. Belirli bir açıdan sonra destek yapıları gerektirir.

D

• Destek (Support): Dik açılı çıkıntıların veya havada başlayan kısımların baskı sırasında çökmesini önlemek için oluşturulan, sonradan kolayca sökülebilen geçici yapılar.
• Dilimleyici (Slicer): 3D modeli (.STL) alır, yüzlerce yatay katmana ayırır ve 3D yazıcının anlayacağı komut dosyası olan G-kodunu oluşturan yazılım (Örn: Cura, PrusaSlicer).
• Direct Drive Extruder: Extruder motorunun doğrudan hotend'in üzerine monte edildiği sistem. Özellikle esnek filamentlerin basımında daha iyi kontrol sağlar.
• DMLS (Direct Metal Laser Sintering): Yüksek güçlü bir lazer kullanarak metal tozlarını eritip kaynaştırarak fonksiyonel metal parçalar üreten endüstriyel bir 3D baskı teknolojisi.

E

• Eklemeli İmalat (Additive Manufacturing): 3D baskının resmi adıdır. Malzemeyi talaş kaldırma gibi eksilterek değil, katman katman ekleyerek nesne üretme yöntemlerinin tümünü kapsar.
• Extruder: Filamenti iten veya çeken ve akış hızını kontrol eden motor ve dişli mekanizması.

F

• FDM (Fused Deposition Modeling): Erimiş bir termoplastik filamentin bir nozzle'dan geçirilerek katman katman serilmesiyle çalışan, en yaygın masaüstü 3D baskı teknolojisi.
• Filament: FDM yazıcılarda kullanılan, makaraya sarılı termoplastik malzeme (örn: PLA, ABS).

G

• G-kodu (G-code): Dilimleyici yazılım tarafından oluşturulan ve yazıcının ne yapması gerektiğini (koordinatlar, hız, sıcaklık vb.) satır satır anlatan temel komut dosyası.

H****I-İ

• Hotend (Sıcak Uç): Extruder'den gelen filamenti eriten, ısıtıcı blok, soğutucu blok ve nozzle'dan oluşan baskı kafası düzeneği.
• Heatbed (Isıtmalı Tabla): Baskı sırasında ilk katmanın daha iyi yapışmasını sağlayan ve çarpılmayı (warping) önleyen, ısıtılabilen baskı platformu.
• Infill (Dolgu): Bir modelin dış duvarlarının içini dolduran ağ benzeri yapı. Yoğunluğu (%) ayarlanarak parçanın ağırlığı, mukavemeti ve baskı süresi etkilenebilir.
• İplenme (Stringing): Nozzle'ın bir noktadan diğerine geçerken arkasında ince plastik iplikçikler veya saçaklar bırakması sorunu.

K

• Katman Yüksekliği (Layer Height): Her bir baskı katmanının milimetre cinsinden kalınlığı. Daha düşük katman yüksekliği, daha detaylı ve pürüzsüz ama daha yavaş bir baskı anlamına gelir.
• Köprüleme (Bridging): Yazıcının, arada hiçbir destek olmadan iki sütun veya nokta arasında düz bir çizgi halinde malzeme serme kabiliyeti.

N

• Nozzle (Meme): Hotend'in en ucunda bulunan, erimiş plastiğin çıktığı ve genellikle pirinçten yapılan değiştirilebilir parça. Çapı, baskı çözünürlüğünü belirler.

P

• PETG (Polietilen Tereftalat Glikol): PLA'dan daha güçlü ve ABS'den daha kolay basılabilen, dayanıklı ve esnek bir filament türü.
• PLA (Polilaktik Asit): Mısır nişastası gibi yenilenebilir kaynaklardan üretilen, basımı en kolay, biyobozunur ve popüler bir filament türü.

R

• Raft (Sal): Modelin altına basılan, tabana yapışmayı garanti altına alan ve sonradan sökülüp atılan kalın bir temel platform.
• Reçine (Resin): SLA ve DLP tipi yazıcılarda kullanılan, UV ışığıyla kürlenerek sertleşen sıvı fotopolimer malzeme.
• Retraction (Geri Çekme): Nozzle'ın bir yerden başka bir yere boş hareket ederken filamenti kısa bir miktar geri çekmesi işlemi. İplenmeyi (stringing) önlemek için kullanılır.

S

• Skirt (Etek): Baskı başlamadan önce modelin etrafına çizilen, nozzle'daki basıncı dengeleyen ve filament akışını hazırlayan bir veya birkaç dış çizgi. Modele temas etmez.
• SLA (Stereolithography): Bir UV lazer kullanarak sıvı reçineyi katman katman kürleyerek çok detaylı parçalar üreten bir 3D baskı teknolojisi.
• SLS (Selective Laser Sintering): Bir lazer kullanarak polimer tozlarını sinterleyerek (kaynaştırarak) destek yapısı gerektirmeyen, dayanıklı parçalar üreten bir teknoloji.
• STL (Standard Tessellation Language): 3D modellerin yüzey geometrisini üçgenler kullanarak temsil eden, 3D baskı için en yaygın kullanılan dosya formatı.

T

• TPU (Termoplastik Poliüretan): Kauçuk benzeri esnekliğe sahip, esnek ve bükülebilir nesneler (telefon kılıfı, contalar vb.) basmak için kullanılan bir filament türü.